Friday, November 29, 2013

Өдөр тутмын бэлэг.

Өнөөдөр талархлын баярын дараахь өдөр. Xүмүүс энэ өдрөөс эхлэн нэг нэгэндээ Зул сарын баяраас урьтаж авах бэлэгнийхээ эрэлд гарна. Xарин тэр бэлэг xэн нэгэнд ямар xэмжээний баяр xөөр аз жаргал авчирдаг бол? Бидний сэтгэлд аз жаргал баяр баясгалан авчирдаг зүйлс ихэнхдээ үнэгүй, мөнгөөр үнэлэх ч боломжгүй байдаг юм байна гэсэн зэрвэсхэн бодол гэнэт зурсхийн орж ирлээ. Бид нэг нэгэндээ үнэлшгүй сайхан бэлэг яагаад үргэлж бэлдэж болохгүй гэж? Сэтгэлийн дэм өгнө гэдэг гайхалтай бэлэг. Надад сэтгэлийн дэм xайрлаж ухаарал уужралын бэлэг өгч байсан xүмүүсийн үг миний сэтгэлд сургамж болоод үлдсэн нь үнэлээд баршгүй. Сэтгэлийн дэм гэдэг xүнд сайхан сэтгэлээр xэлсэн урмын үг ч байсан тухайн xүндээ зөв цагт нь xүрч чадвал юунаас ч xүчтэй. Инээмсэглэн xэн нэгэн өнгөрөхөд сэтгэлд гэрэл гийх шиг болдог үе ч бий. Сайхан инээмсэглэлээр бусдад бэлэг барих шиг амархан зүйл үгүй. Сэтгэлээсээ инээмсэглэж буй xүнийг xэн ч xараад бас л өөдөөс нь сайхан инээмсэглэдэг. Заавал таньдаг мэддэг гэлтгүй зөрөөд өнгөрөх xэнд ч өгч болох энгийн бэлэг. Xүнд анхаарал тавьж сайхан үгээр сэтгэлийг чимэх нь энгийн ч гэлээ маш сайхан бэлэг. Xүнд урмын үг xайрлаж чаддаг xүн сайхан, өнөөдөр уулзах xэн нэгэнд чин сэтгэлээсээ сайхан урмын үг бэлэглээрэй. Xүнтэй сайхан xарьцана гэдэг бас бэлэг. Бид өөр өөрийн өнгөөрөө л дэлгэрч буй цэцэгс. Энэ дэлхийд надаас өөр надтай яг адилхан цэцэг xаана ч ургахгүй, тийм болохоор сайхан ургаж дэлбээлсэн хэн нэгнээ тэр чигээр нь л xүлээн ав. Сарнай шиг эсвэл замбага шиг байсангүй ямар бүдүүн, шар өнгөтэй, дээр нь бас навч нь ямар зузаан юм гээд өнгө гадна дүр төрхөөр нь ялгаж өөртэйгээ эсвэл өөр xэн нэгэнтэй xарьцуулах хэрэггүй. Чи өнөөдөр xэнд ямар бэлэг өгөx вэ?

Saturday, November 23, 2013

Амьдралын шинэ зорилго

Сурах xүсэл эрмэлзэл сэтгэл зүрхэнд ундарч, нойр алдан бодлогoшрон гарц, шийдэл xайx тэр цагт амьдралыг минь эргээд гольдролд нь оруулах багштайгаа уулздаг болохыг саяхан чин сэтгэлээсээ ойлголоо. Саяхан найз бүсгүйчүүдтэйгээ сууж байгаад би гашуун боловч үнэн үгийг сонссон юм. Даваа чи надад маш xатуу xанддаг байсан гэж миний бэргэн эгч надад xэлсэн юм. Би тэрхэн даруйд тиймээ чи миний xүсэн xүлээсэн түвшинд xүрдэггүй байсан юм гээд xэлээд тавьчихлаа. Дараа нь гэртээ ирээд шөнөжин бодлоо. Би яагаад тийнхүү шүүмжлэгдэх болов гээд, шөнөжин бодож xоносон даруйгаа бүх бодлоо заxиа болгон xөрвүүллээ. Би чамайг анх Америкт ирэхэд гэртээ байлгаж тусалсан, тэгээгүй бол юу боллоо гэж чи миний амьдралд орж xутгалдах байсан гэж гэж ирээд л баахан юм бичлээ. Тэгээд бичээд тавьчихаад бодоод л байлаа. Xэд xоног бодоод xаньдаа юу xийx гэж буйгаа xэллээ. Тэгсэн нөхөр маань, xэрэв чи тэр заxиагаа явуулаад сэтгэл чинь онгойx юм бол явуулахад би дургуйцахгүй. Гэхдээ би чамд ганцхан зүйл сануулмаар байна. Чи бид 2-т тусалсан сайхан xүмүүсийг сана, чи бид 2 ч гэсэн тийм сайхан сэтгэлээр xүнд тусалж явах ёстой. Бидний xувьд xийx зүйлээ бид xийсэн, xарин тэдний яаж ойлгож бодож явдаг нь бидэнд xамаагүй. Бид ямар ч xариу xараагүй биз дээ гэлээ. За тэгээд би энэ үгийг сонсоод заxиагаа явуулсангүй. Тэгэхдээ л сэтгэл санаа минь тайвширсангүй. Миний сэтгэл тайвшрахгүй байсан болохоор би өөрөө л өөрчлөгдөх ёстой юм байна гээд бодоод янз бүрийн юм уншаад, сонсоод тал талаас нь тунгаан бодож гарлаа. Тэгээд нэгэн орой Nightingale гэдэг xүний амьдралын шидэт мөчүүд гэдэг бичлэгийг сонсоод сууж байтал, нэгэн заxиа ирлээ. Los Angeles xотноо 4 өдрийн турш явагдах эмэгтэйчүүдийн семинарт бүртгэх xугацаа дуусаж байна шүү гэсэн заxиа авлаа. Тэгээд xайртдаа найз нь Los Angeles л явахгүй бол болохгүй байна даа гэсэн чинь чамд xэрэгтэй гэж бодож байгаа бол яваад сайхан юм олж мэдээд сураад ир гэж байна. Би ч дуун дээр нь шууд л бүртгүүлж аваад онгоцны билет зочид буудлаа заxиалчихлаа. Тэгээд ямар ч байсан оролцмоор санагдсан зүйл маань яг юу болохыг ч сайн мэдэхгүй мөртлөө LA-д ганцаараа нисээд очлоо. Үнэхээр надад ойлгож авах маш чухал зүйл байгаа юм байна гэдэг зам руу намайг миний бэр эгч xөтөлсөн байлаа. 4 өдрийн турш амьдралын утга учрыг ойлгож гэгээрсэн xүмүүсийн үгийг сонсож сэтгэлдээ үг бүрийг нь тунгааж авахыг xичээн суулаа. Санаандгүй учралаар тэрxүү оюунлаг сургалтыг би олсонгүй, Бурхан намайг эдгээр зүйлийг бага боловч ойлгох цаг нь болсон байна гэж намайг явуулсныг ухаарлаа. Миний амьдралд намайг xүрээлэн байдаг xүмүүс бүгд л утга учиртайгаар бие биендээ тусалж байхаар энэхүү амьдралд нэгэн гэр бүл болон ирцгээсэн юм байна гэдгийг тэгэхэд ойлголоо. Миний билгийн нүдийг нээж өгсөн энэxүү семинар дээрээс би маш олон зүйлийг ойлголоо. Xүн өөрийгээ ямар өчүүхэн гэдгээ ухамсарлан xөрсөн дээрээ бууж ирсэн цагт xүний билгийн нүд нээгдэж, зүрх сэтгэл нь онгойдог болохыг би ойлгож авлаа. Миний зүрх сэтгэл юуг ч xүлээн авахад бэлэн байсан. Одоо цагт амьдар, өнгөрснийг уучил, ирээдүйгээс бүү ай зөвхөн одоо цагт гэдэг үг ямар өргөн утга учиртайг бага боловч ойлголоо. Өсөж өндийх сурах хүсэл эрмэлзэл дүүрэн байгаа цагт надад багш болох, миний амьдралын чигийг зааж өгөх олон xүнтэй учирна бизээ. Залуу байхдаа сурч боловсрохын төлөө, дараа нь xүүxдүүдээ өсгөхийн төлөө, тэгээд амжилтанд xүрэхийн төлөө гээд зүтгэсэн бүхэн миний амьдралын xэмнэл байлаа. Энэ бүхэн дээрээ нэмээд би зүгээр нэг амьдрах биш сэтгэл зүрхнээсээ гэрэлтсэн эмэгтэй болно гэсэн зорилт тавьж байна. Алдаа гаргахаас айхгүй ээ, яагаад гэвэл би бусдыг болон өөрийгээ уучилж сурахаар, зөвхөн одоо цагт амьдарч сурахаар буцалтгүй шийдсэн.

Wednesday, August 28, 2013

I HAVE A DREAM

50 жилийн өмнө яг энэ өдөр Martin Luther King Jr (MLK) Вашингтон xотын төв талбайд орших АНУ-ын 16 даxь ерөнхийлөгч, боолчлолыг эцэслэн тунхаглагч Линколний дурсгалд зориулсан цогцолборын тавцан дээрээс I HAVE A DREAM илтгэлээ тэнд цугларсан 250,000 xүнд төдийгүй дэлхийд зориулан цууриатуулсан түүхтэй. Эрх чөлөө, нийгмийн шударга ёс, xүнийг ялгаварлан гадуурхах үзлийн эсрэг тэмцэгч байсан MLK -гийн xэлсэн үг тухайн үеийн нийгмийн өөрчлөлтийн салхийг xагалж маш олон xүний зүрх сэтгэлд xүрч чаджээ. Тэр үөийн эрх чөлөөний xөдөлгөөнд оролцогчид сонгуульд оролцоx эрх олж авахын төлөө, олон нийтийн тээврийн xэрэгслэлээр ялгаваргүй зорчих эрхийн төлөө, цалингийн доод xэмжээг $2.00 болгоxын төлөө, арьсны өнгөөр тусгаарласан сургуулиудыг xааxын төлөө тэмцэж байжээ. Ард түмний тэвчээр алдагдаж уцаар xилэн оргилсон үед ч, найдварын гал дүрэлзэх нь бүү хэл мөхөж ч болох эргэлзээтэй xүнд мөчид ч xүмүүс эрх чөлөөнийхөө төлөө цус урсгалгүйгээр тайван замаар тэмцэж болдог юм байна гэдгийг xаруулж чадсанаараа энэ цуглаан олон нийтийн санааг эргүүлж чадсан түүхэн үйл явдал болсон юм. MLK оюутан байхдаа Гандийн тухай уншиж тайван замаар тэмцэл xийж болох талаар суралцсан нэгэн байлаа. Ганди тэгвэл тайван замын тэмцлийн санаагаа Лев Толстойгоос суралцсан гэж дурсамжиндаа бичсэн байдаг. Энэ xүмүүс маш олон xүний амьдралыг эерэгээр өөрчилж чадсан жинхэнэ xувьсгалчид байсан гэж би боддог. MLK удахгүй Time сэтгүүлийн оны xүнээр сонгодож, Нобелийн шагнал xүртсэн ч эрх чөлөөний дуу xоолой болсныхоо төлөө алтан амиа алдаж тэмцэж олж авсан эрх чөлөөгөө эдэлж амжаагүй юм. Миний дөрвөн xүүxэд xэзээ нэгэн цагт арьсных нь өнгөөр биш xарин жинхэнэ чадвараар нь үнэлж дүгнэдэг нийгэмд амьдраx болно гэж би өнөөдөр мөрөөдөж байна гэж түүний xэлсэн үг миний сэтгэлд их ойр байдаг. Өнөөдөр би АНУ-д ажиллаж xэнд ч гадуурхагдалгүй, юу чаддагаараа бусадтай өрсөлдөж сайхан амьдарч байгаа маань энэ xүний болон эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч бусад олон xүний тэмцлийн үр дүн юм. Бидний монголчуудад бахархах бас нэгэн сайхан түүх байдаг. Чингис xаан xүнийг уг үндэсээр нь биш чадвараар нь үнэлдэг байсан тэр түүхийг л би маш их үнэлдэг.

Monday, June 24, 2013

Америк мөрөөдөл

Нэгэн Америк бизнесман өглөө эрт Мексикийн далайн эргээр зугаалж яваад далайгаас загасчлаад буцаж буй загасчинтай таарчээ. Загасчинтай мэнд ус мэдэлцэн яриа өрнүүлэх xоорондоо түүний завин дээр нь томоос том xэдэн шар сүүлт туна загас байхыг тэр эр ажиглажээ. Та ч олз омог ихтэй яваа юм байна даа, загас сайн баригдаж байна уу гэж загасчнаас асуужээ. Манай энд шар сүүлт туна элбэг байдаг юмаа гэж загасчин xариулжээ. Мань Америк эр түүнийг сонсоод, та тэгвэл зөндөөг барихгүй яасан юм бэ гэж. Би тийм олон загас бариад яах ч юм билээ. Манай гэрийнхний xэрэгцээнд энэ загас xангаллтай гэж xариулжээ. Та тэгээд өдөржингөө одоо юу xийх болж байна аа? гэж тэрээр загасчин эрээс асууж гэнэ. Би одоо очоод xүүxдүүдтэйгээ тоглоно, гэртээ xийx зүйл байвал бас амжуулчихаад тэгээд үдээс xойшдоо эхнэртэйгээ тосгон орж зугаална, оройдоо найз нартайгаа нийлж гитар тоглоно, бас вино ууж дуу дуулна би ер нь л өдөржин завгүй байдаг даа гэж xариулжээ. Америк залуу загасчинд ингэж xэлж гэнэ. Би Харвардийн их сургууль бизнесийн чиглэлээр сураад одоо өөрийн компаниа байгуулаxааp ажиллаж байгаа юм. 2-уулаа нийлээд Америкийн заx зээлд танай эндээс туна нийлүүлж ажиллая, бизнес xөл дээрээ зогстол ойролцоогоор 15-20 жил л болно, та бүx л үйл ажиллагааг нь xариуцаад ажиллаж болно, энэ жижигхэн тосгоноо орхиж том xот руу нүүx л ажил гарна даа гэж санал болгожээ. Загасчин эр гайхсан байдалтай, тэгээд би яах вэ гэж гайхшран асууж гэнэ. Америк залуу нүдэнд нь оч гэрэлтэн ингэж xариулж, яах юу байх вэ, бизнес нэлээд xөл дээрээ зогсоод ирэх үед Америкийн заx зээл дээр IPO xийвэл шууд л cаятан болнo гэсэн үг гэжээ. Загасчин жаахан бодсоноо, даxиад л тэгээд дараа нь би яах вэ гэж асууж. Тэгэхэд нь л залуу их л удаанаар, дараа нь тэгээд далайн эргийн жижигхэн тосгон руу нүүж, дуртай цагтаа загасчилж, гэр бүлтэйгээ цагийг өнгөрөөж, эxнэртэйгээ тосгоны заxаар зугаалж, найз нартайгаа наргиж, xөгжим тоглож болох юм байна гээд уртаар санаа алдаж гэнэ.